بررسی بیولوژی کنه دولکه ای tetranychus turkestani ugarov&nikolski و شکارگر آن mulsant stethorus gilvifronsدر شرایط آزمایشگاهی

چکیده فارسی: کنه تارتن توت فرنگی(ugarov&nikolski) (acari:tetranychidae) tetranychus turkestani یکی از آفات مهم محصولات کشاورزی از جمله گیاهان خانواده cucurbitaceae است که در اغلب استان های جنوبی ایران گسترش وسیعی دارد. در این مطالعه زیست شناسی کنه تارتن توت فرنگی t. turkestani روی سه میزبان گیاهی خیار سبز، کدومسمایی و خربزه در دمای 30 درجه سانتی گراد، رطوبت نسبی 5±70 درصد و دوره روشنایی: تاریکی 10:14 ساعت بررسی گردید. طول دوره رشد پیش از بلوغ کنه ماده بر روی سه گیاه خیار، کدومسمایی و خربزه به ترتیب برابر با 73/7، 27/8 و 54/9 روز بود. همچنین بر روی گیاهان مذکور میزان مرگ و میر مراحل نابالغ به ترتیب برابر با 59/16، 72/14 و 78/35 درصد، طول عمر کنه های بالغ ماده به ترتیب برابر با 78/5، 41/5 و 53/7 روز، میانگین تخم روزانه هر ماده برابر با 31/3، 28/2 و09/1 عدد تخم و باروری کل برابر با 81/32، 5/18 و 04/14 عدد تخم، میانگین نسبت جنسی برابر با 69، 85 و 78 درصد ماده و نرخ ذاتی رشد (rm) برابر با 27/0، 18/0 و12/0 تعیین شد. با توجه به خصوصیات تاریخچه زندگی و جدول زندگی، خیار سبز مناسب ترین میزبان از نظر رشد و نمو و افزایش جمعیت کنه تارتن توت فرنگی می باشد. زیست شناسی کنه تارتن توت فرنگی بر روی خیار سبز در دماهای 15، 20، 25 و 30 درجه سانتی گراد، در شرایط آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. طول دوره رشد پیش از بلوغ کنه ماده در دماهای 15، 20، 25 و 30 درجه سانتی گراد به ترتیب برابر با 11/50، 14/16، 27/10 و73/7 روز محاسبه گردید. همچنین در دماهای مذکور میانگین کل مرگ و میر مراحل نابالغ به ترتیب برابر با 63/44، 27/13، 91/20 و 59/16 درصد، طول عمر کنه های ماده به ترتیب برابر با 22/30، 85/14، 74/6 و 78/5 روز، میانگین تخم روزانه برابر با 59/0، 43/2، 2 و 31/3 عددتخم، باروری کل برابر با 11/23، 9/49، 57/24 و 81/32 عدد تخم، میانگین نسبت جنسی برابر با 04/72، 01/83، 48/73 و 69 درصد ماده و نرخ ذاتی رشد جمعیت (rm) برابر با 033/0، 16/0، 18/0 و 27/0 بود که با توجه به خصوصیات تاریخچه زندگی و جدول زندگی دمای 30 درجه سانتی گراد دمای اپتیمم برای رشد و نمو کنه تارتن توت فرنگی می باشد. زیست شناسی کفشدوزک stethorus gilvifrons mulsant در دمای 30 درجه سانتی گراد بررسی گردید. طول دوره رشد پیش از بلوغ کفشدوزک ماده با تغذیه از کنه تارتن توت فرنگی برابر با 5/11روز، میزان مرگ و میر پیش از بلوغ 87/78 درصد، طول عمر کفشدوزک بالغ ماده و نر به ترتیب برابر با 75/11 و 13روز، نسبت جنسی برابر با 47 درصد ماده، متوسط تخم روزانه و کل میزان تخم 16/3 و 87/20 عدد تخم بود. نرخ ذاتی رشد جمعیت (rm) این کفشدوزک 036/0 بدست آمد. بررسی واکنش تابعی کفشدوزک بالغ ماده روی تراکم های مختلف مرحله پورگی کنه تارتن توت فرنگی بر روی سه گیاه خیار، لوبیا چشم بلبلی و کرچک نشان داد که واکنش تابعی این کفشدوزک از نوع ii می باشد. میزان قدرت جستجوگری (a) این کفشدوزک بر روی پوره کنه تارتن توت فرنگی بر روی خیار، لوبیا چشم بلبلی و کرچک به ترتیب برابر با 036/0، 116/0 و 0809/0 در ساعت برآورد گردید. با توجه به فاکتورهای بررسی شده، کفشدوزک s. gilvifrons روی کنه تارتن توت فرنگی تغذیه شده از گیاه خیار رشد و تولید مثل مناسبی نداشت.